De proefprojecten verlopen positief. Er is al veel overleg met burgers die vertellen wat ze in hun buurt belangrijk vinden. Ook van de kant van de gemeente geven we dan aan wat de gemeentelijke ideeën zijn. Op deze manier proberen we er samen uit te komen. Zowel de gemeente als de burgers zijn erg positief over deze nieuwe manier van samenwerken. Deze aanpak kost wel meer tijd. De planning is daarop aangepast. Een adviesbureau heeft een voorstel gedaan voor de invoering van de Omgevingswet. We zijn aan de slag gegaan met een plan van aanpak voor het invoeren van de Omgevingswet. Het opstellen van een Omgevingsvisie is onderdeel daarvan. We betrekken de gemeenteraad hierbij.

De kosten van eventuele thuisbezorging zijn bekend. Of en hoe we hiervan gebruik gaan maken besluiten we in 2019.

In het rapport over onze telefonische dienstverlening is een duidelijke verbetering te zien ten opzichte van vorig jaar. Toch zijn er verbeterpunten en daar hebben we aandacht voor. De testfase van het Klant Contact Systeem begint eind oktober. Dat is iets later dan gepland. Hierdoor stellen we het beantwoorden van de eenvoudige veelgestelde vragen via social media door het Contact Centrum Berg en Dal (CCB, voorheen KCC) uit naar eerste helft 2019.

Onder de titel ‘bijzonder Berg en Dal' bezoeken collegeleden bijzondere mensen of projecten in onze gemeente. Het college geeft deze mensen en/of projecten de verdiende waardering. Naast ‘bijzonder Berg en Dal’ bezoekt het college wekelijks meerdere instellingen, bedrijven, inwoners, evenementen en andere bijeenkomsten. We houden niet exact bij hoe vaak. We maken sinds september 2018 gebruik van OBI4Wan. Dit is een instrument voor het monitoren van sociale media en plaatsen van berichten op sociale media. Het cluster Communicatie heeft een korte training gevolgd over deze software. Hiermee kunnen we snel inzicht krijgen en (re)ageren op ontwikkelingen die we online zien. De sociale media worden hiermee steeds meer, beter en efficiënter een kanaal voor inwoners en bedrijven om met de gemeente in contact te komen. Een laagdrempelige aanvulling op onze telefonische bereikbaarheid, de balie en andere traditionele kanalen. Sinds mei 2018 zijn we ook actief op Instagram. Met name om ook onze jongere inwoners te bereiken.

- Per afdeling is een taalcoach aangewezen (dit gaan de taalcoaches nog promoten). - Nieuwe medewerkers vanaf april 2016 t/m september 2018 zijn op Klare Taal cursus geweest. - Zes medewerkers gaan de Train de Trainer opleiding volgen. Dit betekent dat zij na de twee trainingsdagen zelfstandig een Klare Taal cursus kunnen geven. Deze opleiding is eind 2018, begin 2019. - Alle huidige medewerkers kunnen een opfriscursus krijgen als daar behoefte aan is. De Train de Trainers geven deze cursus. Dit is waarschijnlijk in het voorjaar 2019. - Alle nieuwe medewerkers die na 1 september 2018 in dienst zijn gekomen, krijgen in groepjes trainingen van de Train de Trainers. We kijken samen met P&O wanneer er weer wat nieuwe medewerkers zijn waar we een groepje mee kunnen vormen. - We gaan de manager Dienstverlening/het MT meer betrekken bij Klare Taal. College- en raadsvoorstellen worden tegen gehouden en teruggestuurd als ze niet in Klare Taal geschreven zijn. Er is een uitzondering als er hoge tijdsdruk is, maar in principe zijn het MT en het college akkoord met het terugsturen van college- en raadsvoorstellen als het geen Klare Taal is. Dit gebeurt in de praktijk (nu nog) zelden.

Het beleid over permanente bewoning is nog in voorbereiding. Een groot aantal zorginstellingen, scholen en kinderdagverblijven zijn gecontroleerd en daar waar nodig zal hercontrole of handhaving plaatsvinden. We hebben het ´toetsingskader brandveiligheid gebouwen´ vastgesteld, de VRGZ kan op basis van dit document bepalen op welk niveau de brandveiligheid van een gebouw gecontroleerd moet worden. Er is een nieuw werkplan geschreven met daarin een duidelijkere opdrachtformulering, voor 2019 is deze minder algemeen en meer gericht op gemeente Berg en Dal.

De groep inwoners met een uitkering van de gemeente is verdeeld in drie groepen: Werkkandidaten, participatiekandidaten en participatiekandidaten met een ontheffing. Het werkbedrijf Rijk van Nijmegen begeleidt Werkkandidaten zoveel als nodig en mogelijk naar werk. De gemeente begeleidt de participatiekandidaten. De begeleiding door de gemeente richt zich op activeren en oppakken van vrijwilligerswerk door de kandidaat. Werkkandidaten van het werkbedrijf die na twee jaar dienstverlening nog niet aan het werk zijn, worden overgedragen aan de participatieconsulenten van de gemeente. Op 1 juli waren er 434 participatiekandidaten. Daarvan participeren er 127, met 108 kandidaten zijn afspraken over participatie gemaakt, 73 kandidaten zitten in de intakefase en er zijn 72 nieuwe aanmeldingen. Vier kandidaten zijn door de participatieconsulenten aangemeld bij het Werkbedrijf voor begeleiding naar werk. 54 kandidaten hebben geen participatieplicht omdat zij geen vrijwilligerswerk kunnen doen. Met onze aanpak bereiken wij alle mensen met een uitkering van de gemeente.

Met onze aanpak hebben wij alle inwoners met een uitkering van de gemeente in beeld. Als zij nog niet toe zijn aan werk helpen de participatieconsulenten hen. De consulenten zorgen dat de inwoners naar eigen kunnen meedoen, in vrijwilligerswerk, tegenprestatie of op een maatwerkplek. Als betaald werk nog niet direct mogelijk is dan melden we de inwoners aan bij het project Berg en Dal Werkt!. Dit project begeleidt inwoners vanuit de locaties Beek, Groesbeek en Millingen aan de Rijn. Dit jaar (peildatum 1 september) zijn vanuit dit project 19 mensen betaald aan het werk gegaan. Dit aantal zal nog toenemen. Naast de inwoners die een baan vonden via Berg en Dal Werkt! zijn er andere inwoners met een uitkering via de participatieconsulenten of via het werkbedrijf aan het werk gegaan. Dit vertaalt zich in een afname van het aantal huishoudens met een uitkering binnen onze gemeente. Op 1 januari 2018 hadden 799 mensen een uitkering. Op 1 oktober 2018 waren dit er nog 756.

Op 1-1-2017 was het aandeel inwoners met een uitkering en een parttime baan 13,6 % (109 van 799). Op 1-4-2018 bedroeg dit percentage 12,3 % (98 van 797) en op 1-7-2018 12,7% (96 van 756). We weten niet wat de reden is van de terugloop. Het kan zijn dat inwoners volledig aan het werk zijn gegaan, het kan ook zijn dat de uitkering om een andere reden is beëindigd en het kan zijn dat het tijdelijke werk is gestopt.

Het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen doet er alles aan om zoveel mogelijk inwoners met een Wsw-indicatie aan het werk te krijgen. Op 1 april bedroeg het percentage nog 64,3%, op 1 september 66,3%; een vooruitgang van 2%. Gemiddeld ligt het percentage binnen het werkbedrijf op 71,8%. Het gaat om individueel maatwerk, zodat vergelijking tussen gemeenten onderling en ten opzichte van het gemiddelde van 71,8% geen goede basis is. Het streefpercentage van 70% blijft daarom een goede doelstelling voor onze gemeente.

Groesbeek: Inmiddels zijn in Groesbeek de interviews afgenomen met pandeigenaren en winkeliers. De belangrijkste conclusie uit deze interviews is dat er een verbeteropgave ligt, zowel binnen als buiten het kernwinkelgebied. Het is de verwachting dat het winkelaanbod verder zal afnemen en dat niet–winkelfuncties (bijvoorbeeld horeca, kantoren, ambachten) belangrijker worden. Het plan is om samen met pandeigenaren toekomstige functieprofielen op te stellen voor de verschillende deelgebieden in en om het centrumgebied. Het doel hiervan is om tot een afname van winkelpanden te komen en vastgoedeigenaren kansen te bieden in het onzekere veranderproces. Daarnaast kijken we bij dit project ook naar een meer logische routing van consumenten in het centrum (om zo het centrum meer een geheel te maken). Millingen aan de Rijn: In Millingen hebben twee overleggen plaatsgevonden met de ondernemers die het centrum willen versterken. Tijdens deze overleggen zijn diverse punten benoemd om het centrum te versterken. Wij werken nu aan een ambitiedocument. Tijdens het ondernemerscafé op 4 oktober 2018 van de MOV (Millingse Ondernemers Vereniging) wordt dit document gepresenteerd. Het doel is om draagvlak en inbreng te krijgen voor het verder uitwerken van het ambitiedocument tot een duidelijk actieprogramma met kostenplaatje. Dit laatste zal lokaal moeten gebeuren i.v.m. draagvlak. De gemeente zal hierbij helpen.

Er vinden op dit moment gesprekken plaats met de eigenaar van een pand dat ontwikkeld kan worden tot broedplaats. De planning is dat we dit najaar een samenwerkingsovereenkomst tekenen met deze partij. De broedplaats kan dan begin volgend jaar worden geopend. Bij de opening organiseren we een startersevent en lanceren we het subsidieprogramma.

Parkmanagement bedrijventerreinen polder Op 11 september 2018 is het college akkoord gegaan met het project om parkmanagement op de bedrijventerreinen in de polder uit te voeren. Het project bestaat uit drie fases: 1. We dragen het groenbeheer op de terreinen over aan een nieuw op te richten vereniging "Parkmanagement Berg en Dal". Het doel van deze eerste fase is dat de ondernemers het beheer op een hoger niveau tillen en dat ze de onderlinge samenwerking verder vorm geven. Op deze manier willen we draagvlak bij andere bedrijven creëren voor verdere samenwerking. 2. We doen onderzoek naar samenwerking op andere thema's. 3. De resultaten op het groenbeheer, in combinatie met het onderzoek naar andere samenwerkingsmogelijkheden, moet leiden tot draagvlak bij andere bedrijven voor deelname aan parkmanagement en aan het eventueel bijdragen aan een ondernemersfonds voor de uitvoering. Ontwikkeling Hulsbeek Het college is akkoord met de bestemmingsplanprocedure om de locatie Hulsbeek te ontwikkelen als bedrijventerrein. Voor ondersteuning bij dit traject is BRO (adviesbureau) ingehuurd en er heeft inmiddels een eerste bewonersavond plaatsgevonden. De bestemmingsplanprocedure ronden we volgens planning in 2019 af. Er hebben een aantal ondernemers aangegeven interesse te hebben in een kavel. Met deze partijen worden intentieovereenkomsten afgesloten. Parkeerplek vrachtwagens Groesbeek Uit de gehouden enquête blijkt dat er twee parkeerproblemen zijn op de bedrijventerreinen in Groesbeek. Allereerst is er overlast van geparkeerde vrachtwagens langs De Mies. Daarnaast is er een gebrek aan reguliere parkeerplaatsen bij De Ren. Het college heeft besloten om de mogelijkheid voor een parkeerplek op een (gedeelte van een) vrije kavel te onderzoeken. Allereerst wordt nu gewerkt aan een inrichtingsschets voor deze parkeerplek. Parkeerplek De Bouwkamp We hebben slechts 7 ingevulde enquêtes retour ontvangen. Uit deze enquêtes blijkt dat er twee parkeerproblemen zijn op De Bouwkamp. Het eerste speelt zich af rondom het bedrijf Clean Lease. Dit bedrijf heeft te weinig ruimte en gebruikt de openbare parkeerplekken. Een tweede probleem bevindt zich op een ander gedeelte van De Bouwkamp, rondom garage Ooij. Clean Lease is zelf bezig met aanpassingen zodat er genoeg plaatsen zijn om op eigen terrein te parkeren. Later dit jaar moet dit gereed zijn. Verder zijn wij zelf aan het onderzoeken of er mogelijkheden zijn rondom De Bouwkamp om meer parkeerruimte te creëren.

Op 3 mei 2018 hebben wij de beschikking van de provincie ontvangen voor de subsidie en daarmee kan het project van start. De eerste actie is het contracteren van een partij die de coördinatie verzorgd. Hiervoor is een aanbestedingsprocedure opgezet en die is nu in de afrondende fase. Als de partij is gecontracteerd start de verbetering van de samenwerking tussen producenten, afnemers, verwerkers, distributeurs en consumenten voor een korte voedselketen. Dit moet binnen één jaar gebeuren.

Het bedrijf Gelria heeft een eerste oriënterende overleg gehad met de provincie en de gemeente over de toekomstige ontwikkeling van het terrein Bodewes. Verder zijn er geen ontwikkelingen te melden.

Sinds kort is de situatie op de glasvezelmarkt erg veranderd. Er zijn op dit moment, buiten NDIX, nog drie partijen die graag het glasvezelnetwerk wensen aan te leggen. De gemeente heeft overeenstemming met “Digitale Stad Berg en Dal” die sowieso haar netwerk, ongeacht het aantal abonnementen, aanlegt. De start is gepland in het eerste kwartaal 2019 en eind 2019 hopen ze alle aansluitingen te hebben voorzien van signaal. Het glasvezel in het buitengebied komt er nu echt!!

De gesprekken met de corporaties en huurdersverenigingen lopen. Het lijkt erop dat we veel van de bestaande afspraken voortzetten, omdat hiermee goede resultaten zijn bereikt. In 2019 bespreken we de Woonvisie. Deze evaluatie kan er voor zorgen dat we bestaande afspraken te herzien. Met betrekking tot het project Schoollocatie 3de fase heeft begin september in overleg met Waardwonen en Sint-Jan de Deo een buurtpicknick plaatsgevonden. Doel was om meer gevoel te krijgen bij de woonwensen voor deze locatie. De resultaten bespreken we dit najaar met de betrokken partijen, waarna het plan verder kan worden uitgewerkt. Er wordt redelijk tot goed gebruik gemaakt van de Starterslening. Per 1 oktober is in totaal een bedrag van € 134.000 over in totaal 5 leningen toegekend. 1 aanvraag loopt op dit moment. Hiermee resteert nog een uitleencapaciteit van € 366.000. Hiermee lopen we goed in lijn met de aanname vooraf dat het uitleenbudget voor enkele jaren toereikend zou zijn.

Er is nog steeds geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een blijverslening te krijgen. De analyse is dat het regelen hiervan teveel administratieve rompslomp met zich meebrengt. Zaken moeten notarieel worden vastgelegd en dit lijkt een te grote drempel te zijn. Zowel de Seniorenraad als het Stimulerungfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN) stimuleren vervanging door het systeem van de Verzilverlening. Hiervoor vormt de overwaarde van het huis het onderpand. In 2019 onderzoeken we of de gemeente deze regeling kan gaan invoeren (al dan niet ter vervanging van de Blijverslening).

De CISO, ISO en FG (zie onder voorjaarsnota) zijn aangenomen en begonnen bij de 3 gemeenten. We bekijken nu of we samen met Heumen een inkoopadviseur kunnen aanstellen.

In december is er een collegebijeenkomst in het Rijk van Nijmegen. Daar spreken de colleges met elkaar over de onderwerpen waarop de samenwerking goed gaat en waar het beter kan. Er staat nu een regionale raadsbijeenkomst in de planning voor januari 2019 waarin we de rol van de raden in samenwerkingen met elkaar gaan verkennen: waar stuur je als raad effectief? Voorafgaand aan deze raadsbijeenkomst is er een lokale raadsbijeenkomst waar we het over onze rol in de regio gaan hebben. Daar krijgt u ook een presentatie te zien waarin alle partijen die taken voor ons uitvoeren naar voren komen.

We zitten in meerdere besturen in de regio die belangrijk zijn voor de uitvoering van de speerpunten uit ons coalitieakkoord. Maar we moeten blijven zoeken naar de goede momenten waarop we in een project kunnen meedoen, wanneer we een project goed zelf kunnen lanceren of wanneer we waar moeten zijn om mee te kunnen praten over projecten. Hier moeten we aandacht voor blijven houden.

De Dienstverleningsovereenkomst 2019 van het MGR-Werkbedrijf bespreken we en passen we aan waar nodig. Uit het rapport Veilig Thuis is één van de aanbevelingen om een informatieprotocol op te stellen waarin duidelijk staat waarvan de raad op de hoogte wil zijn en wanneer. Dat wordt nu opgepakt.

De griffiers van de regiogemeenten hebben (ook n.a.v. het rapport Veilig Thuis) aangegeven dat sturing bij de kaderbrief (of bij het stellen van kaders) effectiever is dan sturing achteraf. Zij willen over de rol van de raden bij GR-en een regionale raadsbijeenkomst organiseren. De secretarissen van de gemeenten vinden ook dat de kaderbrief het moment is om te sturen. De gevolgen die dit heeft voor de gemeentelijke organisaties is nog onderwerp van gesprek.

De bouw van het museum is gestart. We hebben het Bevrijdingsmuseum een Stimuleringslening duurzame maatregelen non-profitorganisaties toegewezen. De aanvraag ligt nu bij de SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) voor de financiële beoordeling/toetsing.

• Er is beeldmateriaal (foto en film) ontwikkeld ter promotie van het project. • Het RBT KAN heeft het marketingplan gereed en ze kijken met de regiogemeenten hoe de website gelanceerd kan worden. • Er is een samenwerking gestart met de Gelderse Sportfederatie om de wandelpaden in rondom de Duivelsberg beter toegankelijk te maken. • De gemeente Berg en Dal heeft op 3 oktober deelgenomen aan de landelijke week van de toegankelijkheid om aandacht te vestigen op toegankelijkheid. Hierbij was ook het No Limits Network van KRO-NCRV te gast. • De gemeente is in overleg met de regiogemeenten over de betrokkenheid en de samenwerking regionaal en met de provincie Gelderland voor een subsidieaanvraag. Ook met de Duitse buurgemeenten en de Euregio is contact gelegd over mogelijke samenwerking. • Op 9 november organiseren we in samenwerking met het erfgoed Gelderland en de Zonnebloem een workshop voor musea.

- Wandelkaart Rijk van Nijmegen met aanvullende info van onze gemeente is klaar. Deze is landelijk en online te verkrijgen. - Twee dorpsommetjes in Heilig Landstichting zijn af en geopend tijdens Burendag. Een van deze wandelingen is ook toegankelijk voor minder validen. Met de volgende dorpsommetjes in Berg en Dal is al een start gemaakt. - De kabouterroute in Beek-Ubbergen is netjes gemaakt (geverfd, gesnoeid) en er is een eigentijds speurboekje gemaakt. - Een presentatie van Berg en Dal is opgenomen in het digitale magazine van route.nl. - Berg en Dal is gepromoot via diverse weblogs en journalisten. - We werken aan de website “wandeleninbergendal.nl”. Wij verwachten dat deze eind van 2018 gebruiksklaar is.

- Drie korte promotiefilms zijn gemaakt over onze gemeente. Thema’s zijn natuur, cultuur en wijn. Een promotiefilm met algemene informatie is in ontwikkeling. Deze films verspreiden we via ondernemers, RBT KAN en STER. De films informeren toeristen over ons aanbod. - Diverse bloggers en journalisten(Nederlandse en Duitse) hebben geschreven over het toeristisch aanbod in onze gemeente. - Een special is gemaakt over de musea in Berg en Dal in het Museumtijdschrift. - Een toolkit voor ondernemers is gerealiseerd. Ondernemers kunnen het logo, beeldmateriaal en een informatieve tekst downloaden die zij zelf kunnen gebruiken om Berg en Dal te promoten. - In week 39 en 40 hebben we meegedaan aan een radiocampagne op NPO 1, NPO 2 en Skyradio met het thema cultuur. - Wij bieden in samenwerking met RBT KAN ondernemers aan om hun teksten (website, menukaarten) te vertalen voor de Duitse gast. In de voormalige gemeenten Millingen aan de Rijn en Ubbergen konden toeristen per auto de weg naar hun bestemming vinden aan de hand van verouderde blauw-witte borden. In Groesbeek stonden al de Europese bruin-witte borden. Net voor de zomervakantie hebben we de borden in de voormalige gemeenten Ubbergen en Millingen aan de Rijn vervangen door de bruin-witte. Niet alle borden zijn vervangen; er is kritisch gekeken naar welk aantal minimaal noodzakelijk was. Berg en Dal doet mee aan het Green Destinations Programma. Doel van dit programmai s datgene te doen dat bijdraagt aan een duurzame toeristische bestemming. Tijdens Global Green Destinations Day op 27 september hebben wij als eerste gemeente (samen met Nijmegen) een gouden award in ontvangst genomen. Dit is geen eindstation; wij gaan de komende 2 jaren aan de slag met de aanbevelingen en gaan in 2020 voor “platina” of “gecertificeerd”.

- We hebben samen met RBT KAN een aanvraag bij de provincie ingediend voor een update voor het fietsknooppuntensysteem in onze gemeente. - Wij ondersteunen evenementen zoals de Fiets4Daagse en de Omloop Der Zevenheuvelen die bijdragen aan het fietsimago van onze gemeente. - In week 40 bezocht het internationale fietstoerismecongres (de Cycle Summit) onder andere onze gemeente. De Cycle Summit is het grootste event ter wereld voor fietstouroperators. Het is voor de eerste keer dat dit evenement in Nederland wordt georganiseerd.

Deze vergelijking kunnen we nog niet maken, omdat de cijfers van 2018 in de loop van 2019 pas bekend zijn.